1/25 In deze soep gaan we het hebben over filmmaker Lidija Zelovic,  je zal hier misschien kennen als de voice over bij de aflevering van In Europa in Bosnië. Recent verscheen ze in verschillende kranten waarin ze fanatiek Russische propaganda verspreidde.

2/25 Zelovic kwam naar Nederland als vluchteling vanuit de Balkan. Het is logisch dat diepe indrukken heeft achtergelaten op haar wereldbeeld. Een fout die Zelovic regelmatig maakt is de Balkanconflicten projecteren op Oekraïne terwijl er wezenlijke verschillen zijn.

3/25 Zelovic stelt ons beeld van Rusland na val van de muur aan de kaak. In 1993 was Rusland de oorlog in Abchazië gestart, het weigerde 7000 Georgische vluchtelingen te redden middels een corridor. Zij waren verhongerd en doodgevroren als Oekraïne hen niet gered had.

4/25 In 1991 bracht het in Transnistrië met een gewapende interventie generaal Smirnoff aan de macht die een dictatuur vestigde. In 1994 bombardeerde het Grozny plat. We kunnen na die incidenten nou niet zeggen dat een nieuw verlicht Rusland was opgestaan.

5/25 Zelovic vraagt zich af waarom de NAVO geen toestemming vroeg voor haar interventie op de Balkan. Dat Rusland via verscheidene ‘mercenairs’ op de Balkan haar invloed probeerde te vergroten en dus altijd tegen zou stemmen zal hebben meegespeeld.

6/25 Hier hebben we FSB agent Igor - Girkin - Strelkov die aan Servische zijde meevocht. U zal hem wel kennen als de warlord die verantwoordelijk is voor het neerhalen van de MH17. Hij was dus in Visegrad waar later de slachtingen van Visegrad zouden plaatsvinden.

8/25 Rusland was een van de partijen die tegen de uitlevering van Milosevic aan Den Haag was. Door internationale druk bond het in. Maar zijn vrouw ‘Mirka’ die door Interpol gezocht werd voor moord kon ‘gewoon’  zich in Rusland verborgen houden. Ook zijn broer blijft ambassadeur.

9/25 Zelovic suggereert ook een junta op de maidan en haalt de Minsk akkoorden aan. Nou Lidija ik heb er zelf weken doorgebracht, had zelf ook graag meer journalisten daar gezien, die hadden dan zelf kunnen zien dat het Westen geen initiërende rol had of dat het een coup was.

10/25 Over het falen van de Minsk akkoorden kunnen we kort zijn. Rusland verbrak haar belofte om soldaten weg te halen en Oekraïne weigerde daardoor ook stappen te zetten. Heel gek is dat niet; in Abchazië, Zuid Ossetie en Transnistrië brak Rusland die belofte ook stelselmatig.

11/25 Zelovic stipt ook de Crocusaanslagen aan als kritiekpunt, dat media vragen gingen stellen over de FSB was echter logisch. In ‘94 pleegde de FSB een (mislukte) aanslag in Moskou. Dat deed het eveneens in Ryazan in ‘99 waar het zelf een gebouw opblies.

12/25 In 2002 volgt een aanslag op het Dubvrovka theater, spion Terkibaev bekent aan journaliste Anna Politovskaya dat de FSB er achter zat. Zij, dissident Litvinenko en politicus Yushenkov (die ze in vertrouwen nam) werden vermoord. Dat Crocus vragen opriep is dus niet zo gek.

13/25 Ook komt Zelovic met het aloude verhaal van de NAVO uitbreiding als verklaring. In 2010 nam de Oekraïense regering een wet aan die aansluiten bij de NAVO onmogelijk maakte. Het draagvlak was er tot 2014 er ook helemaal niet onder de bevolking.

14/25 Toch viel Rusland binnen met mercenairs om een oorlog te ontketenen wat rebellenleder Girkin gewoon toegaf. Verder gaat ze voorbij aan de Helsinki akkoorden uit '78 die Rusland accordeerde.
Elk land is vrij in het kiezen van haar militaire allianties aldus het verdrag.

15/25 Zelovic klaagt ook dat we geen Russische stemmen horen. Hoewel het wel degelijk gebeurt gaat ze volledig voorbij aan de realiteit van de situatie. Het Kremlin vaardigde foreign agent wetten af die elke correspondentie die afwijkt van het officiële verhaal strafbaar maken.

16/25 Het is dus heel moeilijk voor veel Russen in functie echt hun mening te geven. Het voordragen van een vredesgedicht levert je 7 jaar cel op. Het benoemen dat de oorlog een oorlog is staat 5 jaar voor. Wat je dus krijgt zijn stemmen die het Kremlin narratief bekrachtigen.

17/25 Toch stelt Zelovic dat we eigenlijk als media niet goed in staat zijn complotten te doorgronden en dat de criteria onduidelijk zijn. Eigenlijk ondergraaft ze daarmee de journalistieke integriteit. Het borduurt voort op een aloude Kremlin tactiek "twijfel zaaien".

18/25 Ook probeert Zelovic een AZOV vlag met ‘support Ukraine’ als bewijs te halen dat we als Westen zo’n kant gekozen hebben. Dat AZOV al lang geen extreem rechts bolwerk meer is en de VS na screening leveranties toestond wil er bij Lidija niet in.

19/25 Maar als Lidija zo’n kruistocht wil beginnen tegen wat te koop is op Westerse sites. Hier de vlaggen van Russian Unity en Euroasian Youth op Ebay. Beide zijn fascistische groepen die vechten in Oekraïne en de vernietiging van het land voorstaan. Horen we ook nooit wat over.

20/25 Dankzij journalist Denis van Vliet komen we er achter hoe Lidija werkelijk in de wedstrijd zit. Ze duikt in 2017 op bij filmfestival “Wij wonnen samen” op de Krim. Ze had geen toestemming voor het bezoek en overtrad dus de Oekraïense wet, tot zover Zelovic’ moreel kompas.

21/25 Dat de Krim besmet is moge duidelijk zijn, vlak voor het referendum kidnapte en vermoorde het Kremlin er pro Oekraïense activisten en onderdrukt de Tartaarse minderheid. Met Westerse vooraanstaande bezoekers kan het de façade ophangen dat alles pais en vree is...

22/25 Het verklaart ook meteen waarom we Zelovic alleen maar horen klagen over het gebrek aan Russische stemmen, narratieven en blikvelden en geen Oekraïense. Zelovic zit in het kamp van de 'alternatieve waarheid', het verklaart haar acte de presence bij wappiekanaal Weltschmerz

23/25 Zelovic zou beter eens diep in haar eigen werk duiken; 'Oorlog begint bij taal', al ongeveer 10 jaar zaait het Kremlin grote haat jegens Oekraïne. Dus Lidija als je denkt dus Rusland Oekraïense boeken verbrand vanwege de 'NAVO uitbreiding' dan is het tijd voor hulp.

24/25 Wat met name ontbreekt bij Zelovic verhaal is de erkenning van kolonialisme van Rusland. Hoewel ze dat sterk ontkent is het een wel degelijk een kwestie van een clash tussen goed en kwaad. Stel je bent LHTBQ'er, dan heb je in Oekraïne rechten in Rusland wordt je vervolgd.

25/25 Wie door het dunne vernislaagje van Zelovic' quasi pluriformiteit prikt ziet waar ze werkelijk voor staat: Het Russische verhaal. Bij de Kremlinstanpunten is ze ineens niet kritisch. Dat ze op de Krim opdook en daarmee Ruslands claim op het schiereiland witwaste zegt genoeg

In tweet 11 staat dat Rusland een gebouw in Ryazan opblies, die poging faalde echter. Wel waren er verschillende andere gebouwen opgeblazen die bekend staan als 'the appartment bombings'.